Download PDF
Schenken tussen partners
samenwonen
Kan je je schenking herroepen?
Een schenking tussen samenwonenden kan in principe niet worden herroepen. Dat wil zeggen dat als Mark aan Roos een schenking doet, hij die niet terug kan vragen of ongedaan kan maken. Er zijn drie gevallen waarin een schenking wél herroepen kan worden: als bepaalde voorwaarden niet vervuld werden, als Roos ondankbaarheid toont of als er kinderen geboren worden. Mark moet in die gevallen een beroep doen op de zogenaamde ‘procedure van ontbinding’. Roos wordt daarbij gedagvaard en aan de burgerlijke rechter wordt gevraagd de schenking te ontbinden.
  • TIP: Als je je schenking aan voorwaarden verbindt, leg je dat het best schriftelijk vast. Als Mark Roos een auto schenkt, met als voorwaarde dat ze er enkel zelf mee mag rijden en hem niet mag uitlenen aan vrienden, kan hij die voorwaarde laten vastleggen.
Hoeveel mag je schenken?
Roos mag een schenking doen aan Mark, maar zij botst daarbij op een ‘erfrechtelijke reserve’. Dat is een deel van haar nalatenschap dat door de wetgever ‘gereserveerd’ wordt voor bepaalde wettige erfgenamen en dat ze dus niet zomaar aan Mark kan schenken. Opgelet: er zijn voorstellen om die reserve aan te passen. Voor de laatste stand van zaken, raadpleeg een advocaat.
  • TIP: Die ‘reserve’ kan genuanceerd worden. De erfgenaam is namelijk niet verplicht om zijn aanspraak op die reserve te laten gelden en kan dus toelaten dat Roos toch dat deel aan Mark schenkt. Als de vader van Roos, als wettige erfgenaam, geen aanspraak wil maken op de erfenis die hij bij het overlijden van zijn dochter krijgt, dan kan dat deel van die erfenis toch naar Mark gaan.
Een feitelijk of wettelijk samenwonend koppel mét kinderen heeft dezelfde beperkingen om aan elkaar te schenken als een getrouwd koppel met kinderen.
Bij een feitelijk samenwonend koppel zónder kinderen, maar met nog levende (groot)ouders zijn die laatste de wettige erfgenaam. Als Roos overlijdt kunnen haar (groot)ouders een deel van haar nalatenschap opeisen. Iedere tak van de ouderlijke lijn beschikt namelijk over een ‘reservatair deel’ van een vierde van de nalatenschap. Als in beide takken nog (groot)ouders in leven zijn, dan kan Roos slechts over de helft van haar vermogen beschikken om te schenken aan Mark. Het deel dat die helft overschrijdt, moet door Mark bij overlijden van Roos worden teruggegeven. De door hem ontvangen schenking wordt dus - als de wettige erfgenamen dat vragen - ingekort tot het deel waarover Roos vrij kon beschikken. Als slechts in één van beide takken een (groot)ouder in leven is, kan Roos over drie vierde van haar vermogen vrij beschikken, zonder dat die schenking wordt ingekort.
Als Roos geen kinderen en geen levende (groot)ouders heeft, kan zij haar hele vermogen aan Mark schenken. Bij haar overlijden is er geen enkele erfgenaam die kan eisen dat het geschonken deel ingekort wordt.

Bij een wettelijk samenwonend koppel is er geen ouderlijke reserve. Roos hoeft daar dus geen rekening mee te houden als ze schenkingen doet. Er moet wel altijd een bewijs van schenking zijn.